نشر هنر معاصر كتاب «ایران به روایت متن و تصویر» گزارشی از واپسین سالهای قاجار نوشته فریدریش روزن ترجمه سعید فیروزآبادی را روانه بازار نشر كرد.
كتاب «ایران به روایت متن و تصویر»، گزارشی از واپسین سالهای قاجار» یكی از سفرنامههای مهمی است كه نگارنده آن با رویكردی دقیق و تحلیلی به یك برهه خاص از تاریخ ایران میپردازد.
عناوین فصلهای كتاب شامل «موقعیت، سرزمین و آب و هوا»، «گیاهان و حیوانات»، «جمعیت و نژاد ایرانیان»، «دین»، «علم، هنر، ادبیات، موسیقی و آموزش»، «فرهنگ، لباس و رسم و رسوم»، «اقتصاد، كشاورزی، معادن، صنعت، كشتیرانی، حمل و نقل و بازرگانی»، «تاریخ»، «سیاست، قانون اساسی، نظام اداری، نمایندگی مجلس، ارتش و روابط خارجی» است.
كتاب پیش رو یكی از سفرنامههای مهمی است كه نگارنده آن با رویكردی دقیق و تحلیلی به یك برهه خاص از تاریخ ایران میپردازد. این سفرنامه، با عنوان «ایران به روایت متن و تصویر»، گزارشی از واپسین سالهای قاجار»، نخستین كتاب از مجموعه كتابهای پروژهای است كه بر مطالعه، آرشیو و مستندسازی تاریخ و فرهنگ صد سال اخیر ایران تمركز دارد. نشر هنر معاصر با حمایت بنیاد لاجوردی، عهدهدار هدایت و پیگیری این پروژه است و كتابهای این مجموعه را منتشر میكند.
واپسین سالهای حكومت قاجار، سراسر حادثه و شاهد ماجراهای سیاسی و اجتماعی بسیاری است، سالهایی كه هر روز آن محل تغییر روندها، رویدادهای تازه و یا مواجهه با مسئلهای بوده است كه مردم ایران تا پیش از آن به خود ندیده بودند.
كتاب از متن اصلی آلمانی ترجمه شده است. مترجم كتاب در كارنامه خود، در ترجمه متون سفرنامه، چندین كتاب موفق را داراست و در یادداشت او بر پیشانی كتاب آگاهیهای بسیاری از نویسنده به دست میآوریم كه هم دیپلمات است و هم اینكه تلاش بسیار پیرامون شناخت فرهنگ و سیاست كشور ایران و معرفی آن به اروپائیان انجام داده است. روزن، بركشیده خاندانی است كه چند نسل شرقشناسان را در دامان خود پرورانده، عمویش استاد مطالعات شرقی در دانشگاه لندن بوده و همچنین پدرش در امور كنسولی دولت پروس، مصدر خدماتی فراموش ناشدنی بوده است.
روزن را در این كتاب تنها به عنوان یك سفرنامهنویس نمییابیم. از روایتهای او چنین برمیآید كه او تصمیم خود را از ابتدا گرفته تا نظام فرهنگی، اجتماعی و ادبی ایران آن دوره را بشناسد و این شناخت از فراگیری زبان فارسی آغاز شده تا اینكه به تصحیح رباعیات خیام مینشیند. این تصحیح همچنان از متون معتبر خیامشناسی به شمار میرود.
از ویژگیهای دیگر كتاب، میتوان به تصاویر آرشیوی اشاره كرد كه برخی از آنها تصاویر بكر و كمتر منتشر شدهای است كه به برداست خواننده عمق و میدان میدهد. برخی دیگر از تصاویر اما پیش از این و در دیگر منابع ایرانشناسی بازنشر شدهاند. با این حال تمامی تصاویر یاد شده، ابعاد تاریخی و مردمشناسی قابل توجهی دارند. وجود یكصد و چهل و چهار تصویر، ارزشی ویژه به متن كتاب افزوده است و جایگذاری آنها متناسب با محتوای سفرنامه، كمك بزرگی به كامل شدن تصویر ذهنی مخاطب از یك دوران تغییر و تحول تاریخی و اجتماعی است.
آشنایی نخست من با ایران سالها پیش بود. در سال 1877 میلادی هنگام بازگشت از هند، سوار بر اسب از خلیجفارس به شیراز، اصفهان، تهران و قزوین رفتم و سپس با گذر از ایران به دریای مازندران رسیدم. پیشتر در آلمان زبان فارسی آموختم و در هند مجال آن را یافتم كه به فارسی صحبت كنم و بر آموختههایم بیفزایم. وظیفه اصلی من در آنجا شناخت سرزمین و مردم ایران و حمایت از منافع سیاسی، اقتصادی و فرهنگی آلمان در این كشور بود. مقصد و مقصود پژوهشهای من بسیار مسائل دیپلماتیك بود اما افزون بر آن، تحولات تاریخ معاصر ایران و آرای آزادیخواهانه مردم آن كه باعث ایجاد شرایط بهتری شده است، مرا محسور خود كرد. منصب دیپلماتیك من و علاقهای كه به تاریخ، فلسفه و ادبیات مردمی داشتم، سبب آشناییام با ایرانیان برجسته از دیدگاه معنوی شد و این دوستیها برایم بس آموزنده و دلنشین بود. بعدها با سفر به گوشه و كنار ایران این آشنایی كاملتر شد. یكی از همین سفرها 31 روز طول كشید و من سوار بر اسب از بغداد به كرمانشاه، نهاوند و ساوه رفتم و سر آخر به تهران رسیدم.
حتی بعدها كه وظیفه دیگر و مهمتری باعث شد از ایران بروم، همچنان به آثار نویسندگان و سرنوشت این كشور علاقهمند بودم. به همین دلیل دعوت انتشارات فرانتس اشنایدر را پذیرفتم و مجموعهای از عكسهایم را با عنوان ایران به روایت متن و تصویر در اختیار آنان گذاشتم و متنی هم بر آن نگاشتم.
نشر هنر معاصر كتاب «ایران به روایت متن و تصویر» گزارشی از واپسین سالهای قاجار نوشته فریدریش روزن ترجمه سعید فیروزآبادی در 216 صفحه در شمارگان 500 نسخه را روانه بازار نشر كرد.