خبرگزاری مهر، گروه دین و آئین، نگار احدپور: با بررسی تحولات سال‌های مبارزه علیه رژیم شاهنشاهی و پیروزی انقلاب اسلامی، نقش و اهمیت مسجد در ابعاد مختلف نهضت به وضوح هویدا می‌گردد. در آن زمان مردم و روحانیت با محوریت مساجد مبارزات خویش را تا پیروزی نهایی ادامه دادند. یقیناً در گذشته، حال و آینده جامعه مسلمان ایران، هیچ مكانی قابلیت و ظرفیت مساجد را نداشته و ندارد. در آن موقعیت حساس، مسجد پایگاهی شد تا شاگردان و پیروان حضرت امام (ره) به همراه اقامه فرایض دینی و عبادی، پیام‌ها و فرمان‌های امام خمینی را دریافت و به عموم مردم منتقل كنند.

از كوچه‌پس‌كوچه‌های پشت ساختمان مجلس شورا و مسجد سپه‌سالار از میدان بهارستان به سوی میدان شهدا كه برویم به خیابانی می‌رسیم كه تاریخ را در خود نهفته دارد؛ همان‌جا كه روزگاری «ژاله» نامیده می‌شد و به یادگار جنبش مردم ایران در سال ١٣٥٧ و مجاهدت‌های‌شان در مسیر پیروزی باورهای دینی و ملی بر حكومت ستم، امروز «مجاهدین اسلام» نام گرفته است.

این‌جا همسایه‌ی پرآوازه دیگری نیز دارد؛ خیابان تاریخی «ایران» كه بخشی از تاریخ معاصر ایران در یكصد سال اخیر را با خود به امروز آورده است. اینجا و درست روبه‌روی بیمارستان شفا یحیاییان، یك مسجد كوچك اما زیبا وجود دارد به نام مسجد «شفا»؛ یادگار شكوهمند و استوار نیكوكاری‌های یك بانوی خوش‌ذوق.

برای بررسی بیشتر نقش مسجد شفا با موقعیت ویژه جغرافیایی‌اش، در پیروزی نهضت اسلامی، با حجت الاسلام و المسلمین اسدالله كبریایی، امام جماعت فعلی این مسجد به گفتگو نشستیم تا برایمان از تاریخچه پر فراز و نشیب این مسجد بگوید.

شفا؛ مسجدی با قدمت 80 ساله

حجت‌الاسلام والمسلمین اسدالله كبریایی با بیان تاریخچه‌ای از این مسجد عنوان كرد: مسجد شفا بیش از نیم قرن سابقه دارد. این مسجد در سال 1329 هجری شمسی به همت بانو زیور یحیائیان بنا شد. مساحت مسجد در حدود 200 متر مربع است. مسجد شفا در بافت مركزی و قدیمی شهر تهران و در محدوده منطقه 12 قرار دارد. در سرتاسر حاشیه خیابان مجاهدین اسلام كه یكی از خیابان‌های اصلی شرق تهران محسوب می‌شود، تنها سیمای مسجد شفا است كه به چشم می‌خورد.

موقعیت جغرافیایی خاص مسجد شفا

وی با اشاره به فعالیت‌های مسجد شفا در ایام پیروزی انقلاب اسلامی تصریح كرد: با توجه به نقش مهم مساجد در بیدارگری و خدمات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی مساجد در بحبوحه انقلاب اسلامی، برخی مساجد به دلیل موقعیت جغرافیایی و یا حضور شخصیت‌های فعال و مؤثر در سیر انقلاب، در صف اول فعالیت‌ها، دارای كار ویژه‌های متفاوتی بودند، مسجد شفا یكی از مساجدی است كه در دوران انقلاب، به لحاظ موقعیت جغرافیایی و نزدیكی به محل استقرار حضرت امام (ره) در مدرسه رفاه، كار ویژه و مضاعفی را نیز بر عهده داشت. ضمن اینكه حضرت آیت الله رحمانی خلیل آبادی كه آن زمان امام جماعت این مسجد بودند، یكی از فعالان و مبارزان سیاسی آن زمان بودند كه نظرات فقهی و شرعی حضرت امام (ره) را به اطلاع جوانان و مردم محله می‌رساندند.

وی در ادامه، فعالیت‌های مسجد شفا در ایام پیروزی انقلاب اسلامی را شامل 4 حوزه فعالیت‌های سیاسی، نظامی، اجتماعی و فرهنگی دانست و گفت: در بخش سیاسی، به دلیل همجواری این مسجد با محل استقرار حضرت امام در خیابان ایران، این مسجد، امام جماعت، هیئت امنا و اهالی مسجد، در نقش پشتیبان ظاهر شدند.

مسجدی‌ها لغو حكومت نظامی در روز 22 بهمن را به اطلاع مردم رساندند

امام جماعت فعلی مسجد شفا با اشاره به لغو فرمان حكومت نظامی در روز 22 بهمن توسط حضرت امام خاطرنشان كرد: خاطرم هست زمانی كه حضرت امام دستور لغو حكومت نظامی را صادر كردند و فرمودند، ‏حكومت نظامی نداریم و همه‏‏ بریزند به خیابان‌ها. مسجدی‌ها نقل می‌كنند كه همزمان جلسه‌ای در مسجد شفا در حال برگزاری بود، جلسه تعطیل شده و حاضرین به سمت خیابان‌های اطراف به راه افتادند تا این فرمان را به اطلاع همه مردم برسانند.

وی افزود: مسجد شفا و محله، در آن روزها در اختیار كمیته استقبال از امام بود و همانطور كه می‌دانید، هزاران هزار نفر از اقصی نقاط كشور، از شهرستان‌های اطراف و استان‌های دیگر به دیدار با حضرت امام می‌آمدند و پذیرایی، خدمات رسانی، اسكان و سر و سامان دادن به این خیل عظیم جمعیت، یك همت مشترك و یك مشاركت جمعی را می‌طلبید كه مسجد شفا در این زمینه نقش مثبتی ایفا كرد.

كبریایی همچنین با اشاره به دیگر فعالیت مسجد شفا عنوان كرد: در آن ایام، ساواكی‌ها و افراد ضد انقلاب را از گوشه و كنار كشور، به نزد امام و شورای انقلاب می‌آوردند در آن زمان آقای رحمانی هم در این زمینه فعال بودند، اینجا اختلافات را حل و فصل و حقوق تضییع شده مردم را بدان‌ها بر می‌گرداندند و سپس آنها را به دادگاه می‌سپردند.

كادرسازی و تربیت نیروهای نخبه انقلاب در مسجد شفا

وی گفت: یكی دیگر از فعالیت‌های سیاسی مسجد شفا در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی، پخش اعلامیه‌های حضرت امام (ره) در سطح شهر توسط اهالی این مسجد بود. همچنین مسجد شفا، پایگاهی برای پرورش و تربیت نیروهای مورد نیاز در صحنه انقلاب بود، به عبارتی از اهالی مسجد و از بین افرادی كه شایستگی لازم را داشتند، كادر سازی می‌كرد.

امام جماعت مسجد شفا با اشاره به واقعه 17 شهریور سال 57 كه در نزدیكی این مسجد اتفاق افتاد، خاطرنشان كرد: همانطور كه می‌دانید، واقعه 17 شهریور كه در میدان شهدا یا میدان ژاله سابق در نزدیكی مسجد اتفاق افتاد، نقطه عطف تاریخ انقلاب بود و با عنوان جمعه سیاه در تاریخ ثبت شد. حضور و همراهی مسجدی‌ها در این واقعه قابل توجه بود. حضوری كه با شهادت چندین نفر از فعالین مسجد شفا در این واقعه همراه بود.

وی سخنرانی شخصیت‌های سرشناس منطقه در این مسجد را از دیگر فعالیت‌های سیاسی این مسجد ذكر و عنوان كرد: گاهی استقبال از سخنرانی افراد برجسته در مسجد شفا در راستای بصیرت افزایی و آگاهی بخشی از ظلمی كه توسط رژیم شاهنشاهی به مردم می‌رفت، آنقدر چشمگیر بود كه مردم در خیابان‌های اطراف و مقابل مسجد جمع می‌شدند تا از مباحث بهره ببرند.

حمایت از همافران در اعلام همبستگی با حضرت امام خمینی (ره)

حجت‌الاسلام والمسلمین كبریایی در ادامه به نقش این مسجد در فعالیت‌های نظامی دوران انقلاب اشاره كرد و گفت: حمایت و پشتیبانی از نظامیان و افسران نیروی هوایی آن زمان (همافران) و پناه آوردن آن‌ها به مدرسه رفاه محل استقرار حضرت امام (ره)، كه 19 بهمن 57 به اوج خود رسید و اعلام همبستگی این همافران با انقلاب، از جمله دیگر فعالیت‌های مسجد شفا است.

وی افزود: تشكیل كمیته انقلاب توسط مسجدی‌های مسجد شفا و ریاست این كمیته توسط آیت الله رحمانی و هم افزایی با سایر كمیته‌های انقلاب حفاظت و پناه دادن به سربازان فراری و ملحق شده به مردم كه توسط گارد شاهنشاهی تحت تعقیب بودند، مقابله با جدایی طلبان در جنوب و شمال كشور، حضور فعال در خنثی كردن غائله آذربایجان، كردستان و بندر تركمن و همراهی با شهید دكتر چمران در موضوع شورش پاوه و تقدیم چند شهید والا مقام به اسلام و انقلاب در این زمان از جمله دیگر اقدامات اهالی مسجد شفا در پیشبرد اهداف انقلاب بود.

امام جماعت فعلی مسجد شفا در پایان با اشاره به فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی دوران پیروزی انقلاب در این مسجد عنوان كرد: كمك به خانواده زندانیان انقلابی، دلجویی از خانواده شهدای انقلاب، كمك به نیازمندان و مستمندان، تهیه جهیزیه برای جوانان و نوجوانان كم بضاعت، رسیدگی به مشكلات اهالی و همسایه‌ها از جمله فعالیت‌های این مسجد در بعد اجتماعی بود، همچنین دعوت مردم به انجام فرایض دینی، كلاس‌های قرآنی، احكام، برپایی مراسم در مناسبت‌های مختلف آن هم در محله‌ای كه علی رغم بافت مذهبی اش، همچون گوشه و كنار تهران، دارای مراكز فساد زیادی بود، كار فرهنگی بزرگی محسوب می‌شد.