سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه در رادیو مقاومت: انقلاب ایران نماد آزادی و استقلال در دنیاست

رامین مهمانپرست، سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه و كارشناس روابط بین‌الملل در گفتگو با برنامه «روی خط مقاومت» رادیو مقاومت، با اشاره به وابستگی ایران به آمریكا و تأثیرات آن بر سیاست‌های كلان كشور قبل از انقلاب اسلامی توضیح داد: در دوران جنگ سرد، جهان به دو بلوك شرق و غرب تقسیم شده بود و كشورها به دلیل فشارهای سیاسی نمی‌توانستند مستقل عمل كنند. در این شرایط، ایران به عنوان یكی از هم‌پیمانان آمریكا در منطقه، تحت نفوذ جدی این كشور قرار داشت و سیاست‌های خارجیش در راستای منافع بلوك غرب تعریف می‌شد.

وی ادامه داد: فضای آن زمان برای جوانان امروزی ممكن است قابل درك نباشد، زیرا اكنون دیگر دو قطبی بودن در عرصه بین‌المللی وجود ندارد و كشورها می‌توانند ادعای استقلال سیاسی داشته باشند.

سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه در رابطه با تغییر شكل و شیوه‌های استكبار در دوره‌های مختلف تاریخی عنوان كرد: پس از جنگ جهانی دوم، قدرت‌های بزرگ مانند شوروی، آمریكا و فرانسه با استفاده از نیروهای نظامی، كشورها را تحت كنترل خود درآوردند. به عنوان مثال، هنوز نیروهای نظامی آمریكایی در كشورهای توسعه‌یافته‌ای مانند آلمان، ژاپن و كره جنوبی حضور دارند.

مهمانپرست با اشاره به مقطع تاریخی دولت مردمی دكتر مصدق اظهار كرد: در این دوران، مردم تأثیر بیشتری در تصمیم‌گیری‌ها داشتند و این موضوع می‌توانست منافع آمریكا را تهدید كند. به همین دلیل، آمریكا با كودتای 28 مرداد، دولت مصدق را ساقط كرد. با این حال، پس از این واقعه، شیوه‌های حضور آمریكا در ایران تغییر كرد و به شكل مستقیم كمتر شد و به روش‌های دیگری برای كنترل ایران روی آورد.

وی به اهمیت منطقه غرب آسیا یا خاورمیانه پرداخت و گفت: به دلیل منابع انرژی و مسائل اعتقادی مانند وجود اسرائیل و فلسطین، همواره این منطقه مورد توجه قدرت‌های بزرگ بوده است.

سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه، تصریح كرد: ایران به عنوان یك كشور با تاریخ و تمدن طولانی، نقش مهمی در معادلات منطقه‌ای ایفا كرده و در مقاطع مختلف، شوروی و آمریكا سعی در نفوذ در ایران داشته‌اند.

مهمانپرست در خصوص وضعیت ایران و روابط آن با آمریكا در دوران شاه محمدرضا پهلوی بیان كرد: شاه به دنبال نجات خود از فشارهای آمریكایی‌ها بود، اما به دلیل اهمیت منابع انرژی، این امر ممكن نبود. با افزایش ارزش نفت، ایران و عربستان به عنوان منابع بزرگ نفت مطرح شدند و تصمیم به تشكیل اوپك گرفته شد تا در قیمت‌گذاری نفت نقش داشته باشند. این موضوع باعث تغییر شرایط برای كشورهای غربی، به ویژه اروپایی‌ها، كه واردكننده نفت بودند، شد.

وی ادامه داد: در این زمان، شوروی به عنوان صادركننده بزرگ نفت و گاز، در مقابل آمریكا و اروپا قرار داشت. كشورهای غربی احساس می‌كردند كه ایران به عنوان یك بازیگر مهم در قیمت‌گذاری نفت، در حال ایجاد خط مشی مستقل است و این موضوع به فشارها و تهدیدات علیه شاه منجر شد. در نهایت، با اوج‌گیری انقلاب اسلامی و خواسته‌های مردم برای تغییر رژیم، شاه تحت فشار قرار گرفت و مجبور به فرار شد. علی‌رغم خدمات شاه به آمریكا، در نهایت این كشور حاضر نشد از او حمایت كند، زیرا به دنبال كنترل منابع انرژی و سیاست‌های خود بود.

سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه با اشاره به اهمیت ایران برای قدرت‌های جهانی در طول تاریخ تصریح كرد: منافع این قدرت‌ها همواره در اولویت قرار داشته و سیاست‌های خود را با هر شیوه‌ای دنبال كرده‌اند. در دوران پهلوی، محمدرضا شاه توانسته بود خواسته‌های آنها را تامین كند، اما در دوران قاجار، شاهان تحت تاثیر سفارتخانه‌های خارجی قرار داشتند و اراده مستقلی نداشتند.

مهمانپرست در مصاحبه تلفنی با رادیو مقاومت با اظهار به این كه با شروع جنگ جهانی دوم، رضا شاه به دلیل نزدیكی به آلمان و عدم همكاری با متفقین، تحت فشار قرار گرفت و سرانجام ایران توسط متفقین اشغال شد، گفت: پس از این اشغال، قدرت رضاشاه كاهش یافت و آنها به دنبال فردی جدید بودند كه بتواند منافع آنها را تأمین كند، كه در نهایت محمدرضا شاه به سلطنت رسید.

وی با تأكید بر اینكه حفظ منافع برای آمریكا از هرچیزی مهمتر است، بیان كرد: در سال 57، با افزایش نارضایتی مردم و عدم توانایی محمدرضا شاه در اداره كشور، آمریكا دیگر از او حمایت نكرد و به دنبال حفظ نفوذ خود در ایران بود. در این شرایط، آمریكا حاضر نبود حتی در زمان بیماری شاه به او كمك كند و نشان می‌دهد كه برای آنها مهم نیست چه رژیمی در ایران حاكم باشد، بلكه تنها حفظ منافع خود در این كشور برایشان اهمیت دارد.

سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه با اشاره به اینكه انقلاب ایران تأثیرات عمیقی بر منطقه و عرصه‌های بین‌المللی، به ویژه در زمینه استقلال سیاسی و حق تعیین سرنوشت ملت‌ها داشت، تصریح كرد: در دوران جنگ سرد، كشورها مجبور بودند یا به عنوان زیرمجموعه آمریكا یا شوروی عمل كنند و انتخاب موضع مستقل دشوار بود. اما انقلاب ایران با شعار "نه شرقی، نه غربی" نشان داد كه می‌توان بدون اتكا به قدرت‌های بزرگ، روابط مستحكمی با كشورهای مستقل برقرار كرد. این پیام برای مردم منطقه و حتی كشورهای دورتر جذاب بود و به آنها نشان داد كه می‌توانند با عزت و مشاركت در تصمیمات مهم كشور زندگی كنند.

مهمانپرست به روابط سیاسی و دیپلماتیك ایران پس ازا نقلاب اسلامی اشاره و اظهار كرد: در سال‌های اولیه انقلاب، سفرهایی به كشورهای مختلف، به ویژه در آفریقا، انجام شد و مشخص شد كه بدون حضور مقامات ایرانی، افراد زیادی به عنوان طرفداران انقلاب و شخصیت امام خمینی (ره) فعالیت می‌كنند. این نشان‌دهنده تأثیر عمیق انقلاب ایران بر افكار عمومی در كشورهای دیگر بود.

وی ادامه داد: به عنوان مثال، در تانزانیا، رئیس‌جمهور مسلمان این كشور به خاطر درگذشت امام خمینی (ره) سه روز عزای عمومی اعلام كرد و مردم از اقوام مختلف، از جمله مسلمانان و مسیحیان، در مراسم عزاداری شركت كردند. این نشان‌دهنده این بود كه انقلاب ایران فراتر از مرزهای مذهبی و قومی تأثیر گذاشته و به عنوان نماد آزادی و استقلال شناخته شده است.

سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه، انقلاب ایران را به عنوان یكی از مهم‌ترین اتفاقات قرن برشمرد و تصریح كرد: انقلاب ایران، قدرت‌های بزرگ را به چالش كشید و نشان داد كه می‌توان از زیر یوغ قدرت‌ها خارج شد و با عزت زندگی كرد.

مهمانپرست با اظهار به اینكه اندیشه‌های حضرت امام خمینی (ره) با تفكرات سنتی علمای گذشته تفاوت‌های قابل توجهی داشت، توضیح داد: ایشان فردی روشنفكر بودند و در مباحث فلسفی تسلط داشتند، به‌طوری‌كه در زمان خود با اعتراضات علمای بزرگ مواجه می‌شدند. دیدگاه امام درباره موسیقی نیز كاملاً متفاوت بود و ایشان به شعر و ادبیات علاقه‌مند بودند، كه این موضوع نشان‌دهنده روحیه عاطفی و حساس ایشان است.

وی افزود: امام اعتقاد به حكومتی مردمی داشتند كه بر مبنای مشاركت مردم بنا شده بود. در روزهای نزدیك به انقلاب، جمعیت‌های زیادی به خیابان‌ها می‌آمدند و این نشان‌دهنده حمایت قاطع مردم از ایشان بود. با این حال، امام بر برگزاری رفراندوم تأكید داشتند تا رأی مردم تعیین‌كننده باشد. این نشان‌دهنده تفكر آزاد و بزرگ ایشان در زمینه مردم‌سالاری دینی بود.

سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه با اظهار به اینكه امام همیشه بر وحدت كلمه تأكید می‌كردند و معتقد بودند كه انسجام مردم باید پایه‌گذار نظام باشد، اشاره كرد: در دوران انقلاب، انتخابات سراسری به‌طور میانگین هر سال برگزار می‌شد، كه این موضوع در مقایسه با كشورهای منطقه كه از دموكراسی فاصله داشتند، بسیار مهم و قابل توجه بود. این دیدگاه‌های نوین امام در زمینه حكومت‌داری و مشاركت مردم، ارزش و اهمیت خاصی دارد.