كتاب «خاطرات مرضیه حدیدچی (دباغ)»، یكی از مبارزان زن پیش از انقلاب، به ذكر خاطرات و جان فشانیهایش در راه انقلاب میپردازد تا به همگان یادآوری كند كه مردان تنها مبارزان این عرصه نبودند و زنانی هم بودند.
درباره كتاب خاطرات مرضیه حدیدچی (دباغ):
طاهره دباغ كه به او لقب مادربزرگ انقلاب را دادهاند از شاگردان آیتالله سید محمدرضا سعیدی بود و با جامعه روحانیت مبارز همكاری داشت. در سال 1353 و پس از دو بار بازداشت توسط ساواك با كمك محمد منتظری و با پاسپورت جعلی از كشور خارج شد. وی و دخترش رضوانه میرزا دباغ، در خاطراتشان از زندان به شكنجههای شدید توسط ساواك اشاره كردهاند. دباغ در خاطرات خود از شكنجههای ساواك میگوید:
شكنجهها با سیلی و توهین و به تدریج با شلاق و باتوم و فحاشی جان فرسا شروع شد. چند بار دست و پایم را به صندلی بستند و مهار كردند و كلاهی آهنی یا مسی بر سرم گذاشته و بعد جریان الكتریسیته با ولتاژهای متفاوت به بدنم وارد میكردند كه موجب رعشه و تكانهای تند پیكرم میشد. شلاق و باتوم، كار متداول و هر روز بود كه گاهی به شكل عادی و گاهی حرفهای صورت میگرفت. در مواقع حرفهای آنقدر شلاق بر كف پاهایم میزدند كه از هوش میرفتم. بعد با پاشیدن آب هوشیارم كرده مجبور میكردند تا راه بروم كه پاهایم ورم نكند. دردی كه بر وجودم در اثر این كار مستولی میشد طاقت فرسا و جانكاه بود.
پس از دستگیری توسط ساواك و تحمل شكنجههای بسیار، به دلیل شدت جراحتها از زندان آزاد شد. ساواك كه از زنده ماندن او نا امید شده بود او را آزاد كرد تا مرگش طبیعی جلوه كند اما دباغ پس از جراحی و درمان به خارج از كشور فرار كرد. دباغ ابتدا به لندن رفت و بهمدت شش ماه در یك هتل، به عنوان نظافتچی در قبال مقداری غذا و جایی برای خواب مشغول بهكار شد. او در فرانسه و انگلیس در اعتصاب غذاهایی برای آزادی زندانیان سیاسی ایرانی شركت كرد. در عربستان سعودی به توزیع اعلامیههای امام خمینی در میان زائران میپرداخت اما بیشتر فعالیتهای او در خارج از كشور مربوط به آموزش مبارزات چریكی در در سوریه و لبنان زیر نظر محمد منتظری و با حمایت امام موسی صدر میشد. او در برپایی یك اردوگاه نظامی در سوریه برای آموزش چریكهای ضد شاه ایرانی مشاركت داشت و توانست نسل جوانی از ایرانیان مبارز را با تاكتیكهای شبهنظامی آشنا كند.
در هنگام اقامت آیتالله خمینی در پاریس دباغ محافظ شخصی او شد و همچنین وظایف اندرونی بیت را نیز برعهده داشت...